تحلیل منطقه‌ای خشکسالی هیدرولوژیک در حوزة آبخیز سفیدرود با بهره‌گیری از شاخص جریان پایه

author

  • کاظم نصرتی استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، ایران
Abstract:

خشکسالی هیدرولوژیک به‌منظور نمایش کاهش جریان‌های سطحی و افت سطح مخازن آب زیرزمینی، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها به کار می‌رود. شاخص جریان پایه به‌عنوان یکی از شاخص‌های جریان کمینه به صورت نسبت حجم جریان پایه به حجم جریان کل تعریف و به عنوان شاخصی از خشکسالی هیدرولوژیک توانایی حوزة آبخیز را در ذخیره و رهاسازی منابع آب در دوره‌های خشکسالی بررسی می‌نماید. هدف از این بررسی تعیین مقادیر شاخص جریان پایه و بررسی کارایی آن در تعیین نوع رژیم جریان و تحلیل منطقه‌ای خشکسالی هیدرولوژیک در حوزة آبخیز سفیدرود می‌باشد. به این منظور ابتدا سه منطقة همگن خشکسالی هیدرولوژیک بر پایه سطح آستانه و تحلیل خوشه‌ای تعیین شد. سپس شاخص جریان پایه در مقیاس روزانه با استفاده از داده‌های روزانه دبی در 28 ایستگاه هیدرومتری مناطق همگن محاسبه شد. نتایج نشان داد میانگین منطقه‌ای شاخص جریان پایه سالانه, با میزان 65/0 با مقدار انحراف معیار 19/0 در دوره آماری بلندمدت ثابت می‌باشد. محدودة شاخص جریان پایه 86/0-17/0 می‌باشد و بر پایه صدک‌های 25، 50 و 75 رژیم جریان رودخانه‌ها به چهار طبقه تقسیم‌بندی شد که بیش از 50 درصد حوزه‌های آبخیز منطقة مورد مطالعه دارای رژیم کم پایدار و ناپایدار است. بدین ترتیب تامین جریان آب رودخانه در دوره‌های خشکسالی با مشکل مواجه است. نتایج این بررسی می‌تواند در ارزیابی تغذیة آب زیرزمینی، سیستم‌های تامین آب، ‌مدیریت آبیاری، پایش خشکسالی هیدرولوژیک و ارایة مدل‌های منطقه‌ای در برآورد ذخیرة منابع آب در مناطق فاقد آمار مورد استفاده قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیک در حوزة آبخیز سفیدرود با بهره گیری از شاخص جریان پایه

خشکسالی هیدرولوژیک به منظور نمایش کاهش جریان های سطحی و افت سطح مخازن آب زیرزمینی، دریاچه ها و رودخانه ها به کار می رود. شاخص جریان پایه به عنوان یکی از شاخص های جریان کمینه به صورت نسبت حجم جریان پایه به حجم جریان کل تعریف و به عنوان شاخصی از خشکسالی هیدرولوژیک توانایی حوزة آبخیز را در ذخیره و رهاسازی منابع آب در دوره های خشکسالی بررسی می نماید. هدف از این بررسی تعیین مقادیر شاخص جریان پایه و ...

full text

تحلیل منطقهای بار رسوب معلق با استفاده از روش رگرسیون مؤلفههای اصلی در حوضة آبخیز سفیدرود

رسوب ناشی از فرسایش خاک به عنوان مهم‌ترین نمایة تخریب اراضی، چالشی مهم در بحث توسعۀ پایدار و تهدیدی بر زیست بوم‌ها تلقی می‌شود. لذا برآورد معتبر رسوب خروجی از آبخیزها بسیار حائز اهمیت می‌باشد. گستردگی آبخیزها و کمبود ایستگاه‌های سنجش رسوب باعث شده است تا از روش‌های تحلیل منطقه‌ای جهت برآورد بار رسوب معلق در آبخیز فاقد و یا کمبود آمار استفاده شود. هدف از این تحقیق تحلیل منطقه‌ای بار رسوب معلق با...

full text

بررسی روند خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از تحلیل سری‌های زمانی و شاخص SDI در حوزۀ آبخیز مادیان رود لرستان

وقایع خشکسالی با تأثیر روی منابع آب سطحی و آب زیرزمینی مقدار آب در دسترس بخش‌های مختلف را کاهش می‌دهد. خشکسالی هیدرولوژیک ابتدا با کاهش مقدار بارندگی شروع و به‌طور عادی با کاهش سطح دریاچه‌ها و منابع ذخیره‌ای مرتبط می‌شود. بدین منظور برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی مناسب برای جلوگیری از آثار زیان‌بار خشکسالی، باید با ارزیابی و پایش خشکسالی به شناسایی ویژگی‌های این پدیده پرداخت. در این پژوهش برای ارزی...

full text

بررسی خشکسالی هیدرولوژیک رودخانه ی ارمند با استفاده از تجزیه و تحلیل جریان های کم آبی

سابقه و هدف: پایش و ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیک به دلیل وقوع مکرر آن در حوزه‌های مختلف آبریز در ایران و به منظور پیشگیری و مدیریت بحران ناشی از آن به یک ضرورت بدل شده است. در اغلب مطالعات انجام گرفته از شاخص‌های خشکسالی به منظور بررسی آن استفاده شده است. شاخص‌های خشکسالی مانند شاخص خشکسالی رودخانه‌ای (SDI)، با استفاده از محاسبات آماری بر داده‌های جریان رودخانه در نهایت منجر به یک عدد می‌گردد که ...

full text

تحلیل فراوانی منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از شاخص خشکسالی جریان سطحی (sdi) (مطالعه موردی حوزه کارون شمالی )

خشکسالی به عنوان بلای طبیعی و پدیده ای اجتناب‏ناپذیر، از دیرباز در پهنه وسیع کشورهای مختلف به خصوص کشورهای مستقر در مناطق گرم و خشک به کرات وقوع یافته و می یابد. در سال های اخیر محاسبه و بررسی شاخص خشکسالی جریان سطحی(sdi )به عنوان یکی از روش های پیش بینی خشکسالی هیدرولوژیک مورد توجه محققان قرار گرفته است.در تحلیل فراوانی این شاخص در حوزه هایی با طول دوره آماری کوتاه مدت و حوزه های فاقد ایستگاه ...

تحلیل فراوانی منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیک بر اساس شاخص جریان رودخانه(sdi)(مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد درودزن)

در این تحقیق جهت ارزیابی و پیش بینی خشکسالی هیدرولوژیک در حوزه آبخیز سد درودزن، از روش تحلیل فراوانی منطقه ای شاخص جریان رودخانه(sdi) بهره گرفته شد. در پایان نتایج شاخص مذکور جهت بررسی خشکسالی در منطقه مطالعاتی با نتایج حاصله از شاخص خشکسالی بارش استاندار شده(spi) مقایسه گردید. در ابتدا 9 ایستگاه که طول دوره آماری مناسب داشتند، جهت مطالعه منطقه انتخاب شدند. پس از بازسازی نواقص آماری مقدار شاخص ...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 65  issue 2

pages  257- 267

publication date 2012-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023